Praca pilarką może być niebezpieczna. Rozpędzony łańcuch bez problemu przecina nie tylko drewno, ale również wiele innych materiałów. 

Aby zapobiec tego typu wypadkom zaleca się, oprócz zabezpieczeń stosowanych w pilarce (np. hamulec łańcucha), noszenie odzieży z ochroną przed przecięciem.

Standardy ochrony wyznacza europejska norma EN 381.  Określa ona zarówno metody testowania odzieży, jak i wymagania dotyczące wyposażenia ochronnego.

Zasady działania wkładki antyprzecięciowej

Wyróżnia się dwa rodzaje ochrony przed przecięciem.  Do pierwszej kategorii zalicza się ochronę blokującą łańcuch, która zwykle stosowana jest w spodniach z wkładką antyprzecięciową. Do drugiej kategorii natomiast zalicza się ochronę hamującą łańcuch, która ma zastosowanie przede wszystkim w butach ochronnych. 

Oba rodzaje wkładki ochronnej różnią się sposobem działania i zapobiegają, tudzież łagodzą skutki wypadków.  Żadna z nich, co prawda, nie gwarantuje 100 % ochrony, jednak dzięki niej można bardzo często uniknąć poważniejszych obrażeń ciała.

Wkładka antyprzecięciowa blokująca łańcuch:

Wkładka działająca blokująco jest rodzajem poduszki wszywanej w nogawki spodni. Składa się z wielu przeplecionych warstw zbudowanych z wysoko wytrzymałych i długich nici polimerowych.

W przypadku zetknięcia się łańcucha ze spodniami, w pierwszej kolejności rozcięciu ulega materiał zewnętrzny.  Następnie ogniwa łańcucha stykają się z wkładką antyprzecięciową i wyciągają z niej nici.  Za pomocą łańcucha nici te przedostają się do zębatki. Tam co raz mocniej zaplątują się wokół zębatki, aż do momentu całkowitego jej zablokowania i zatrzymania się łańcucha. 

Wkładka antyprzecięciowa hamująca łańcuch:

Celem wkładki jest zahamowanie łańcucha zanim zostanie ona całkowicie przecięta.  Do jej wytworzenia wykorzystywane są np. specjalne mieszanki gum (stosowane najczęściej w gumowcach) lub też wysoko wytrzymałe włókna aramidowe lub podobne jak np. tkanina typu kevlar®.

Wkładki stalowe stosowane np. w butach ochronnych również mają działanie hamujące łańcuch.   Moc niezbędna do przecięcia wkładki pobierana jest z energii ruchu łańcucha. Powoduje to stopniowe hamowanie łańcucha, aż do jego całkowitego zatrzymania. Należy jednak pamiętać, że system ten działa tylko pod warunkiem, że do urządzenia nie jest dostarczana energia, a łańcuch, który musi zostać zatrzymany nie jest napędzany przez silnik.

Klasy wkładek antyprzecięciowych:

Odzież ochronna oznaczana jest symbolem normy EN 381.  Dodatkowo, oprócz piktogramu, wskazuje się klasę ochrony antyprzecięciowej.

Klasy ochrony antyprzecięciowej różnią się maksymalną prędkością łańcucha, do której odzież jest w stanie spełnić swoją rolę ochronną zgodnie z normą.

Klasa 0 = 16m/s prędkość łańcucha,

klasa 1 = 20 m/s prędkość łańcucha,

klasa 2 = 24m/s prędkość łańcucha

klasa 3 = 28 m/s prędkość łańcucha

Oznacza to również, że wyposażenie ochronne klasy 2 nie chroni dwa razy lepiej niż wyposażenie klasy 1.

WAŻNE:

Prędkości łańcucha odnoszą się do łańcucha kończącego bieg. Oznacza to, że napęd jest wyłączony, a palec zdjęty z gazu w momencie zetknięcia się łańcucha z wkładką.  

W związku z tym, że w nowoczesnych piłach prędkość łańcucha (przy maksymalnej mocy silnika) może przekraczać 20 m/s, napęd musi być już przez pewien czas wyłączony zanim łańcuch zetknie się z ubraniem, aby wkładka mogła zapewnić wystarczającą ochronę.

Wpływ na bezpieczeństwo ma również prawidłowe ustawienie pilarki. Pilarka w której ustawiono za wysokie lub za niskie obroty na biegu jałowym może być niebezpieczna już z tego względu, że liczba jej obrotów zmniejsza się wolniej niż przewidywano.

Jakie rodzaje wyposażenia ochronnego są dostępne?

Spodnie z ochroną przed przecięciem

Rozróżnia się je w zależności od umiejscowienia wkładki antyprzecięciowej.  Największą popularnością wśród użytkowników cieszą się spodnie typu A. Wzór spodni typu C natomiast, noszony jest przede wszystkim do pracy na platformach podnoszących lub przez straż pożarną.

Kurtki z ochroną przed przecięciem:

Wkładka antyprzecięciowa w kurtkach umiejscowiona jest na piersiach, w kołnierzu, w górnej części pleców, w rękawach oraz często też na brzuchu.    Kurtka wykorzystywana jest najczęściej do prac wykonywanych nad głową lub na platformach podnoszących.   

Buty z ochroną przed przecięciem:

W ofercie znajdują się zarówno skórzane jak i gumowe buty z wkładką antyprzecięciową.  (Przejdź do butów z wkładką)  W butach najczęściej wykorzystuje się wkładkę hamującą łańcuch.  Znajduje się ona w przedniej części buta i w języku. 

Rękawice z ochroną przed przecięciem:

Wkładka antyprzecięciowa znajduje się na grzbietach dłoni.  

Jak prawidłowo dbać o spodnie z wkładką antyprzecięciową?

Właściwa pielęgnacja spodni decyduje o ich trwałości i działaniu ochronnym.  Żywica, olej czy pot osłabiają antyprzecięciowe działanie wkładki.   Dlatego tak ważne jest pranie ich zgodnie z zaleceniami.

Do prania odzieży ochronnej zalecamy używać naszego płynu Micro-Wash w temperaturze 40 stopni i na niskich obrotach wirowania.    Nie wolno w żadnym wypadku stosować  płynów do płukania i tym podobnych środków!

Co zrobić w przypadku uszkodzenia spodni?

Po praniu odzież należy wygładzić i pozostawić do wyschnięcia. Odzieży ochronnej nie wolno pod żadnym pozorem suszyć w suszarce bębnowej!

Nie wolno naprawiać wkładki antyprzecięciowej!  Jeśli jednak uszkodzony został wyłącznie materiał zewnętrzny, a wkładka antyprzecięciowa pozostała nienaruszona, można umieścić na materiale łatę. Podczas naszywania łaty należy zwrócić szczególną uwagę, aby nie naruszyć wkładki.  W przeciwnym razie traci ona swoje działanie ochronne i spodnie nie nadają się już do użytku. Najczęściej jednak wkładka umieszczona jest w taki sposób, że możliwa jest naprawa materiału zewnętrznego.Co zrobić w przypadku uszkodzenia spodni?

Nigdy nie wolno wykonywać prac pilarką bez odzieży ochronnej!!!   Wyposażenie ochronne nie zabezpiecza co prawda w 100% przed zranieniem, jednak skutki wypadków do których procentowo dochodzi najczęściej są łagodniejsze, dzięki czemu można zapobiec o wiele cięższym obrażeniom ciała.

Dbaj o własne bezpieczeństwo!

Naprawa spodni lub butów po wypadku nie jest możliwa, ponieważ wkładka spełniła swoją rolę i nie ma już żadnych właściwości ochronnych. Nawet najmniejsze uszkodzenie wkładki ochronnej oznacza wymianę spodni lub butów na nowe.

Jak długo używać odzieży ochronnej?

Firma KOX oraz Kuratorium Pracy i Techniki Leśnej (niem. KWF) zalecają regularną wymianę odzieży ochronnej, ponieważ jej działanie antyprzecięciowe maleje wraz z upływem czasu. W przypadku profesjonalnego użytkowania spodni do pracy w lesie wkładka antyprzecięciowa spełnia swoją rolę przez ok. 1 rok, natomiast amatorzy i hobbyści powinni wymieniać spodnie co 3 - 5 lat (czyli po ok. 20 - 30 praniach).  Działanie ochronne jest wówczas o wiele słabsze i nie spełnia najnowszych standardów.

W przypadku butów ochronnych ich działanie jest uzależnione od prawidłowej pielęgnacji. Z uwagi na fakt, że materiał zewnętrzny (skóra lub guma) stanowi część ochrony działającej na łańcuch hamująco, tylko prawidłowo pielęgnowany but (zapoznaj się z zasadami właściwej pielęgnacji butów) zapewnia właściwą ochronę antyprzecięciową. Również w przypadku butów obowiązuje zasada: ok. 1 rok przy użytkowaniu profesjonalnym i ok. 3-5 lat w przypadku noszenia ich przez amatorów lub hobbystów.